Đầu những năm 2001 nghề nuôi yến đã nảy sinh phát triển ở Việt Nam và nở rộ vào 2012 cho đến ngày nay bởi mọi người nhận ra được tầm rất quan trọng cũng như giá trị lợi nhuận cao của việc “nuôi trồng” - kinh doanh nuôi tổ yến. Tuy nhiên, nuôi yến thật sự là một trong nghề nghiệp không hề đơn giản chút nào, không phải người nào cũng có thể làm được. Nên vậy những người bước đến nghề này phải là người lăn xả, biết chịu thương chịu khó và phải nắm rõ những kỹ thuật nuôi yến mới có cơ hội thành công. Quy trình về kỹ thuật nuôi yến trải qua nhiều công đoạn rất phức tạp như kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại yến (thiết kế, đo đạt kích thước nhà - tổ - độ ẩm, phân chia gian phòng – giàn khung,...), lắp đặt thiết bị bổ trợ, phân bố ánh sáng, điều chỉnh nhiệt độ cho hợp lý, xác định tọa độ tổ và đường bay,… Những vấn đề này đều đòi hỏi chủ nhân nuôi yến chắc chắn có và biết rõ. Yến phải được chăm sóc tốt và sống trong cảnh quan hợp lý thì mới có cơ hội phát triển, phát triển ổn định đồng thời đẻ ra khá nhiều yến sào chất lượng, mang nhiều giá trị dinh dưỡng. Dưới là những định hướng tỉ mỉ về kỹ thuật nuôi yến: * Xây dựng nhà nuôi yến, trại yến Kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại yến được xem là một giai đoạn quan trọng nhất, nắm vai trò then chốt trong kỹ thuật nuôi yến. - Vị trí xây dựng nhà yến, trại nuôi yến Để xây dựng nhà yến, trại nuôi yến đạt tiêu chuẩn kỹ thuật thì vấn đề chọn vị trí xây dựng chính là đòi hỏi trước nhất. Theo nhiều thăm dò dựa vào những tập tính và tính thích nghi của chim yến từ các chuyên gia nuôi yến hàng đầu nước ta, họ rút được kết luận xây dựng nhà yến, trại yến cần phải bảo đảm các nhân tố: + Không khí khoáng đãng, gần đồng ruộng, cây lá, hồ, biển, sông để tạo nên điều kiện cho chim yến dễ tìm thấy thức ăn, đặc biệt là mùa mưa nhiều. Bên việc đó phải tránh ra khu vực tụ họp nhà máy, xưởng kinh doanh. + Nằm trong lãnh thổ chim yến luôn tụ tập sinh sống, ăn uống hoặc dưới đường chim lượn + Nằm ở vị trí cực kỳ an toàn không có sự phát hiện của những con chim ăn thịt khác như đại bàng, quạ, chim cắt,… + Nơi đó có độ ẩm, nhiệt độ, hướng gió thuận lợi với sự thích ứng của chim yến - Điều kiện khi xây nhà nuôi yến,trại nuôi yến Xây dựng nhà yến, trại yến có điểm cao không vượt qua 1200m so với mặt biển - Tiến hành xây dựng nhà nuôi yến, trại yến + Kích thước: Kích cỡ nhà yến, trại nuôi yến thường là 150 – 200m2. Đối với những chỗ có diện tích nhỏ thì ngăn nhiều lầu (tối thiểu là 2 tầng), nhiều phòng để gia tăng nơi ở. Mỗi lầu có điểm cao từ 5 – 6m nhằm việc đảm bảo việc điều hòa nhiệt độ, độ ẩm và không khí. Tất tật các lầu đều có khoảng thông nhau để chim yến thông thả bay lượn. Phòng óc có diện tích ít nhất là 4m x 4m, cao 3 – 4m, có cửa (20 x 20cm) thông nhau giữa các phòng. + Độ bền của tường: Tường nhà, trại yến được xây dựng bằng xi măng, vôi, cát trộn với tỉ lệ 1:2:3 có độ dày từ 20 – 25cm. + Hình thù: Tùy theo vị trí mà kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại yến thường là có hình dáng như khối chữ nhật hoặc khối ống. Mái nhà và nóc nhà lợp bằng ngói đúc và cũng có thể là tôn màu có màu xanh lá để giúp chim yến trú ẩn. + Cửa vào ra: Đối với người chỉ xây 1 cửa độc nhất, còn cửa vào ra cho chim thì có kích thước 30 x 20cm ít nhất hoặc 45 x 30cm (tối đa), bảo đảm không nên gây khó khăn gì khi chim bay ra vào. Phương hướng xây cửa cho chim hoàn toàn phụ thuộc vào hướng gió và đường chim lượn. + Nền nhà, trại nuôi chim yến không cần lót nền nhưng đòi hỏi phải nên có một vài chậu, bồn nước rộng nhằm để điều hòa không khí và độ ẩm. + Lắp thêm nhiều xà gỗ trên mái nhà để mở mang diện tích làm tổ chim yến, nơi bám lại cho chim. Miễng gỗ có độ rộng từ 15 – 20cm và bề dày 1,5 – 2cm. Nên tốt nhất là dùng loại gỗ không có mùi vì chim yến không có thích nơi ở có mùi lạ. + Sử dụng vôi màu trắng để bôi mặt phía ngoài tường mái nhà, trại nuôi chim yến tạo bởi cảm giác dịu mát, thoải mái và khó phai. Mặt trong căn nhà không quét vôi nhưng có thể được tô trát tường. + Nhiệt đô từ 27 – 29 độ C, độ ẩm từ 75 – 90% + Bao quang từng căn nhà, trại yến rất cần làm 1 rãnh nước nhỏ và hàng rào bảo vệ. + Phải hoàn thành quy trình xây dựng nhà yến, trại yến trước 2 tháng mùa sinh đẻ để phải mùi xi măng, vôi. * Dùng thiết bị bổ trợ trong kỹ thuật xây dựng nhà nuôi yến, trại yến - Máy bơm nước chuyện biệt cho nhà nuôi yến – trại yến PUW – 2300 nhằm hạn chế nấm móc, duy trì sự ổn định độ ẩm (75 – 90%) - Ẩm kế - nhiệt kế theo dõi độ ẩm và nhiệt độ trong nhà yến – trại nuôi yến - Máy đo ánh sáng - Đầu phát thanh âm kêu gọi bầy, đàn. - Dung dịch mùi kích thích chim bay về căn nhà, trang trại ở - Tổ chim giả nhằm tác động chim làm chỗ ở - Sàn bằng gỗ lựa chọn loại gỗ xốp, mềm, rỗ mặt nhưng đảm bảo độ bền bỉ để móng chim của chim trụ lại và dễ dính nước bọt của chim. - Bột rãi trên bề mặt sân tạo mùi quen với chim yến - Hỗn hợp thuốc diệt mọt đảm bảo sự an toàn cho yến. * Phân chia ánh sáng Ánh sáng chỉ được dùng vào ban ngày. Bởi lúc sinh sản - ấp trứng – nuôi cho tới khi chim non lượn được, chim yến không có thích ánh sáng nhưng cũng không muốn tối nên phải bảo đảm độ phân bố sáng cho phù hợp. Quan trọng là, chim yến không muốn để một ai nhìn thấy được tổ. - Ánh sáng trong nhà, trại nuôi yến đạt chỉ tiêu: +Ánh sáng 0.02 lu đối với yến mới trưởng thành thuần chủng làm tổ yến + Ánh sáng từ 0.02 – 0.10 lux đối với tổ yến mới ấp + Ánh sáng 0.00 – 0.10 lux với chim yến bày đàn + Độ sáng 0.06 lux đối với yến biệt lập * Bảo vệ chim yến tránh được những động vật nguy hiểm - Xua đuổi nhiều loại chim ăn thịt như quạ, đại bàn, cú mèo,… tránh ra nhà và trại nuôi yến hoặc có thể hủy diệt chúng - Chim yếncực kỳ sợ chuột…., do đó phải tìm nhiều cách diệt gián.. để nó không có khả năng xuất hiện ở cửa chính, trần, nhà yến, ống thông gió,… - Không cho mèo, bồ câu, thằn lằn xuất hiện chung quanh khu vực nhà, trại nuôi yến dưới mọi hình thức - Không cho trồng cây ăn quả quanh nhà, trại yến để dơi không có khả năng đánh động, ăn trứng – chim yến non, đặc biệt để tâm vào mùa khô. - Dùng thuốc diệt côn trùng diệt dán, rệp và kiến để chúng không xuất hiện ở căn nhà, trại nuôi yến. Cho đến lúc rệp, dán làm tổ trong tổ yến thì yến sẽ bay đi. - Không nên cho nhện kéo mạng đầy cửa yến ra vào và vị trí yến làm tổ * Xây dựng hệ thống bảo đảm nhà yến, trại nuôi yến. - Xây dựng vách rào, tường bảo đảm chung quanh trang trại, nhà yến - Cửa đi lại dùng cho người trong nhà, trại nuôi yến phải an toàn, bền bỉ. - Cửa ra vào dành cho yến phải có kích cỡ phù hợp, không quá bé nhưng không rộng quá. - Trần nhà, mái nhà, trại yến bảo đảm lợp kín chắc chắn. Đây là những kỹ thuật nuôi yến mà bất kỳ ai muốn nuôi yến và kinh doanh tổ yến phải nắm rõ để đảm bảo sự tiến tới cũng như bảo đảm giá trị dinh dưỡng tốt của tổ chim yến sào.
