Đầu năm 2004 nghề nuôi yến sào đã hình thành phát triển ở Việt Nam và nở rộ vào 2010 cho đến nay bởi khá nhiều người nhận ra được tầm cực kỳ quan trọng cũng như giá trị lợi nhuận cao của việc “nuôi trồng” - kinh doanh nuôi tổ yến. Tuy nhiên, nuôi tổ yến thật là một trong công việc không hề dễ làm chút nào, không phải người nào cũng có thể nuôi được. Nên những người bước vào nghề nghiệp này phải là người lăn lộn, biết chịu thương chịu khó và phải nắm rõ những kỹ thuật nuôi yến mới có cơ hội thành công. Quy tắc về kỹ thuật nuôi yến bước qua khá nhiều quy trình phức tạp như kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại yến (thiết kế, đo đạt kích thước nhà - tổ - độ ẩm, phân chia gian phòng – giàn khung,...), lắp đặt thiết bị bổ trợ, phân luồng ánh sáng, điều chỉnh nhiệt độ cho hợp lý, xác định tọa độ tổ yến và đường bay,… Những vấn đề này đều đòi hỏi chủ nhân nuôi tổ yến chắc chắn có và biết rõ. tổ yến phải được chăm non tốt và sinh sống trong cảnh quan hợp lý thì mới có cơ hội phát triển, phát triển lâu dài đồng thời sản sinh ra rất nhiều yến chất lượng, mang nhiều giá trị dinh dưỡng. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật nuôi yến: * Xây dựng nhà nuôi yến, trại yến Kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại nuôi yến được xem là một giai đoạn quan trọng nhất, nắm được vai trò mấu chốt trong kỹ thuật nuôi yến. - Vị trí xây dựng nhà yến, trại nuôi yến Để xây dựng nhà nuôi yến, trại yến đạt tiêu chuẩn kỹ thuật thì công việc lựa chọn vị trí xây dựng chính là đề nghị trước nhất. Theo nhiều thăm dò dựa vào tập tính và tính thích ứng của chim yến từ các nhà khoa học nuôi tổ yến hàng đầu nước ta, họ rút được kết luận xây dựng nhà yến, trại nuôi yến cần phải bảo đảm các nhân tố: + Cảnh quang thoáng đãng, gần đồng ruộng, cây lá, hồ, biển, sông để tạo điều kiện cho chim yến dễ dàng tìm ra thức ăn, đặc biệt là mùa mưa. Bên cạnh đó phải tránh ra khu vực tụ họp khu công nghiệp, xưởng sản xuất. + Nằm trong lãnh thổ chim yến thường xuyên tụ tập sinh sống, ăn uống hoặc nằm phía dưới đường chim lượn + Nằm trên khu vực vô cùng an toàn không có sự phát hiện của những con chim ăn thịt khác như đại bàng, quạ, chim cắt,… + Nơi đó có độ ẩm, nhiệt độ, hướng gió hợp lý với vấn đề thích ứng của chim yến - Hoàn cảnh khi xây nhà nuôi yến, trại yến Xây dựng nhà yến, trại nuôi yến có điểm cao không được vượt qua 1200m so với mặt biển - Xúc tiến xây dựng nhà nuôi yến, trại yến + Kích thước: Kích cỡ nhà nuôi yến, trại nuôi yến thường là 150 – 200m2. Đối với những nơi có diện tích bé hơn thì ngăn thành nhiều tầng (tối thiểu là 2 tầng), nhiều chỗ để tăng nơi ở. Mỗi lầu có độ cao từ 5 – 6m nhằm việc bảo đảm việc điều hòa nhiệt độ, độ ẩm và không khí. Cả thảy các lầu đều có khoảng thông nhau để chim yến thông thả bay. Phòng óc có diện tích ít nhất là 4m x 4m, cao 3 – 4m, có cửa (20 x 20cm) thông nhau giữa các phòng ở. + Độ lớn của tường nhà: Tường nhà, trại nuôi chim yến được đúc bằng xi măng, vôi, cát trộn với tỉ lệ 1:2:3 có độ dày từ 20 – 25cm. + Hình dạng: Tùy theo vị trí mà kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại yến thường có hình dạng như khối chữ nhật hoặc khối ống. Mái nhà và nóc nhà lợp bằng ngói và cũng có thể là tôn lạnh có màu xanh lá để giúp đỡ chim yến trú mưa gió. + Cửa ra vào: Đối với người chỉ nên xây 1 cửa duy nhất, còn cửa vào ra cho chim yến thì có kích thước 30 x 20cm tối thiểu hoặc 45 x 30cm (nhiều nhất), đảm bảo không nên gây vướng mắc gì khi chim bay ra vào. Hướng xây cửa cho chim yến hoàn toàn tùy thuộc vào hướng gió và đường chim lượn. + Nền nhà, trại nuôi chim yến không nên lát gạch nhưng cần thiết phải có một số chậu, bồn nước rộng nhằm để điều hòa không khí và độ ẩm. + Lắp thêm nhiều xà gỗ trên mái nhà để mở rộng diện tích làm tổ chim yến, nơi bám lại cho tổ chim. Thớ gỗ có độ rộng từ 15 – 20cm và bề dày 1,5 – 2cm. Nên tốt nhất là sử dụng loại gỗ không hương vị vì chim yến không thích nơi trú ẩn có mùi lạ. + Sử dụng vôi màu trắng để quét mặt phía ngoài tường mái nhà, trại nuôi chim yến tạo nên cảm giác dịu mát, dễ chịu và rất khó phai màu. Mặt trong nhà nuôi yến không quét vôi nhưng được tô trát tường. + Nhiệt đô từ 27 – 29 độ C, độ ẩm từ 75 – 90% + Chung quanh từng căn nhà, trại yến cần lắm làm 1 mương nước nhỏ và hàng rào bảo vệ. + Phải hoàn tất quá trình xây dựng nhà yến, trại yến trước 2 tháng mùa sinh đẻ để phải mùi xi măng, vôi. * Dùng công cụ bổ trợ trong kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại nuôi yến - Máy bơm nước chuyện biệt cho nhà nuôi yến – trại nuôi yến PUW – 2300 nhằm ngăn chặn nấm móc, duy trì sự ổn định độ ẩm (75 – 90%) - Ẩm kế - nhiệt kế theo dõi nhiệt độ ẩm và nhiệt độ trong nhà – trại yến - Máy đo ánh sáng - Đầu đĩa phát thanh âm thu hút bầy chim, đàn. - Dung dịch mùi kích thích yến bay về nhà, trang trại ẩn núp - Tố yến giả nhằm tác động chim làm chỗ ở - Sàn bằng gỗ chọn lựa loại gỗ xốp, mềm, rỗ mặt nhưng đảm bảo độ bền bỉ để móng của chim yến bám lại và dễ dàng dính nước bọt của chim yến. - Bột rãi trên sàn nhà tạo mùi thân quen với chim - Thuốc diệt chuột bảo đảm sự tuyệt đối an toàn cho chim yến. * Phân bố ánh sáng Ánh sáng chỉ dùng vào ban ngày. Bởi lúc sinh - ấp trứng – chăm sóc cho đến khi chim non bay được, chim yến không thích sáng nhưng cũng không thích tối nên phải bảo đảm độ phân phối sáng cho hợp lý. Quan trọng là, chim yến không thích để một ai nhìn thấy được tổ. - Ánh sáng trong nhà, trại yến đạt chỉ định: +Độ sáng 0.02 lu đối với việc yến mới trưởng thành thuần chủng làm tổ yến + Ánh sáng từ 0.02 – 0.10 lux với tổ yến mới lớn ấp + Độ sáng 0.00 – 0.10 lux đối với yến bày đàn + Độ sáng 0.06 lux đối với yến biệt lập * Bảo đảm chim yến tránh khỏi nhiều động vật gây hại - Xua đuổi nhiều loại chim ăn thịt như quạ, đại bàn, cú mèo,… tránh ra căn nhà và trại yến hoặc có thể xóa sổ chúng - Chim yếnvô cùng sợ mọt…., do vậy phải tìm nhiều cách diệt mọt.. để nó không có khả năng xuất hiện ở cửa chính, tường nhà, nhà chim yến, ống thông gió,… - Không cho mèo, bồ câu, thằn lằn xuất hiện xung quanh khu vực nhà, trại nuôi yến dưới mọi hình thức - Không trồng cây ăn quả quanh căn nhà, trại nuôi yến để con dơi không có khả năng đánh động, ăn trứng – chim yến non, đặc biệt là để tâm vào mùa khô. - Sử dụng thuốc diệt dán, rệp và kiến để chúng nó không xuất hiện ở căn nhà, trại nuôi yến. Cho đến lúc kiến, dán làm tổ trong tổ yến thì yến sẽ bỏ đi. - Cấm tuyệt đối nhện kéo mạng kín cửa chim yến vào ra và vị trí yến làm tổ * Xây dựng hệ thống bảo vệ nhà yến, trại nuôi yến. - Xây dựng tường rào, tường rào đảm bảo quanh trại, nhà nuôi yến - Cửa ra vào sử dụng cho người ở nhà, trại nuôi yến phải an toàn, bền chắc. - Cửa ra vào dành cho chim yến phải có kích thước phù hợp, không quá nhỏ nhưng không quá rộng. - Trần nhà, mái nhà, trại nuôi yến bảo đảm lợp khín an toàn. Đây là kỹ thuật nuôi yến mà cho dù ai mong muốn nuôi yến và kinh doanh tổ yến cần phải nắm rõ để đảm bảo sự tiến tới cũng giống như dảm bảo giá trị dinh dưỡng của tổ yến sào.
