Trồng mắc ca xen trong vườn chè tại Tam Đường - Lai Châu Tôi đặc biệt ấn tượng khi tới thăm gia đình anh Lý Văn Nghì, bản Nà Pỏ, xã Giang Ma, huyện Tam Đường (tỉnh Lai Châu). Anh trồng xen hạt điều rang muối xuất khẩu mắc ca trong vườn chè. Cây mắc ca chưa đủ 3 năm mà nhiều cây đã cho quả, có cây rất sai. Dưới tán mắc ca, chè mọc xanh mướt. Bản thân chè là cây ưa bóng. Ở giai đoạn cây non, nó cần ít ánh sáng. Tới giá hạt điều rang muối xuất khẩu giai đoạn kinh doanh, nếu cây chè được che bóng 45 - 50% cường độ ánh sáng thì sẽ cho năng suất và chất lượng tốt hơn. Mặt khác, bà con ở đây còn cho biết, có bóng mát của cây mắc ca thì họ đỡ khổ hơn nhiều. Vì rằng, cả ngày lo hái chè dưới trời nắng chang chang, chị em bịt kín mặt mà vẫn bị nắng rát. Nay có cây mắc ca, họ thấy sảng khoái hơn nhiều vì một nửa thời gian được đứng trong bóng mát. Rõ ràng, xen mắc ca với chè là một phương thức tuyệt vời. Riêng về hiệu quả kinh tế thì có thể tăng lên gấp đôi… Khắp vùng Tam Đường, chè trồng bạt ngàn. Đất ở đây không dốc lắm. Vì vậy, việc xen mắc ca vào với chè là điều rất hợp lý. Nếu muốn trồng thuần thì ta phải lo có vùng đất sạch. Điều này rất khó. Nhưng trồng xen mắc ca vào nương chè thì quá dễ. Ta không lo về đất mà hiệu quả thì đã quá rõ rồi. Ở cả Tây Nguyên và Tây Bắc, diện tích các vườn chè được che bóng là rất ít. Đa phần các vườn chè đều không có cây che bóng. Thậm chí nhiều người còn quan niệm sai là chè phải nhận được nhiều sáng thì mới tốt. Chúng ta nên chỉ rõ cho bà con biết, chè là cây ưa bóng. Nếu được che bóng, cây sẽ tốt hơn nhiều. Vì vậy, tất cả các vườn chè ở những vùng trồng được mắc ca thì chúng ta nên xen chúng với nhau. Không nên trồng dày. Mỗi héc ta chè, ta chỉ nên xen vào 100 - 120 cây mắc ca. Như vậy là vừa đủ. Điều quan trọng là phải chọn được giống mắc ca tốt. Rất nhiều gia đình đã hết sức khổ sở vì mua phải giống mắc ca rởm. Vì vậy, khi đã quyết định trồng mắc ca thì nhớ phải liên hệ để có được địa chỉ nơi bán mắc ca giống tốt. Tôi rất mừng vì lãnh đạo tỉnh Lai Châu hết sức quan tâm tới vấn đề này. Hôm hội thảo, cả Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch và các phó chủ tịch tỉnh, giám đốc các sở, trưởng các ban ngành của toàn tỉnh, bí thư và chủ tịch của huyện đã về dự cùng hơn 200 đại biểu ở các xã. Một luồng gió mới đã về với Lai Châu. Rất nhiều bà con phấn khởi ra mặt khi được nghe báo giá hạt điều rang muối xuất khẩu và được thấy cây mắc ca xen trong vườn chè tốt như thế nào. Họ hứa sẽ quyết tâm về là làm ngay. Tôi nhớ như in ý kiến của Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường rằng: “Mỗi địa phương phải tự tìm ra thế mạnh của mình và phát huy lên…”. Chắc chắn các vườn chè ở Lai Châu khi xen với mắc ca sẽ đưa tới những kết quả mỹ mãn. Đấy là một hướng đi đúng đắn...
