Vào năm 2004 nghề nghiệp nuôi tổ yến đã nảy sinh phát triển ở Việt Nam và nở rộ vào 2012 cho đến ngày nay bởi khá nhiều người nhận thức được tầm rất quan trọng cũng như giá trị lợi nhuận cao của việc “nuôi trồng” - kinh doanh tổ yến. Tuy nhiên, nuôi yến sào thực sự là một trong nghề nghiệp không hề dễ làm chút nào, không phải người nào cũng có khả năng kinh doanh được. Cho nên những người bước vào nghề nghiệp này phải là người lăn lộn, biết chịu thương chịu khó và phải nắm rõ những kỹ thuật nuôi yến mới có cơ hội thành công. Quy định về kỹ thuật nuôi yến trải qua khá nhiều quy trình rất phức tạp như kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại yến (thiết kế, đo đạt kích thước nhà - tổ - độ ẩm, phân chia gian phòng – giàn khung,...), lắp ráp thiết bị bổ trợ, phân luồng ánh sáng, điều chỉnh nhiệt độ cho hợp lý, xác định tọa độ tổ và đường bay,… Những kỹ thuật này đều đòi hỏi gia chủ nuối yến sào chắc chắn có và nắm vững. Yến phải được chăm chút tốt và ở trong hoàn cảnh phù hợp thì mới có cơ hội tiến tới, phát triển lâu dài đồng thời sinh ra rất nhiều tổ yến chất lượng, giàu giá trị dinh dưỡng. Sau đây là những hướng dẫn tỉ mỉ về kỹ thuật nuôi tổ yến: * Xây dựng nhà nuôi yến, trại nuôi yến Kỹ thuật xây dựng nhà nuôi yến, trại yến được ví như là một giai đoạn quan trọng nhất, nắm được vai trò chủ chốt trong kỹ thuật nuôi yến. - Vị trí xây dựng nhà yến, trại yến Để xây dựng nhà yến, trại nuôi yến đạt quy định kỹ thuật thì việc chọn vị trí xây dựng chính là đề nghị trước nhất. Theo nhiều nghiên cứu dựa trên đặc tính và tính thích nghi của chim yến từ các chuyên gia nuôi yến hàng đầu nước ta, họ rút ra kết luận xây dựng nhà yến, trại nuôi yến cần phải bảo đảm các nhân tố: + Môi trường thoáng đạt, gần đồng ruộng, cây lá, hồ, biển, sông để tạo ra khả năng cho chim yến dễ dàng tìm thấy thức ăn, quan trọng là mùa mưa gió. Bên cạnh đó phải tránh ra khu vực tụ họp xí nghiệp, xưởng kinh doanh. + Nằm trong khu vực chim yến luôn luôn tập hợp ăn ở, kiếm ăn hoặc dưới đường chim lượn + Nằm trong vị trí an toàn không có sự phát hiện của những con chim ăn thịt khác như đại bàng, quạ, chim cắt,… + Nơi đó có độ ẩm, nhiệt độ, hướng gió hợp lý với việc thích hợp của chim yến - Điều kiện khi xây nhà nuôi yến, trại yến Xây dựng nhà yến, trại nuôi yến có độ cao không nên vượt trên 1000m so với mặt biển - Thực hiện xây dựng nhà nuôi yến, trại yến + Kích thước: Kích thước nhà yến, trại yến thường là 150 – 200m2. Đối với những chỗ có diện tích nhỏ hơn thì ngăn nhiều lầu (tối thiểu là 2 tầng), nhiều chỗ để gia tăng nới trú ẩn. Mỗi lầu có độ cao từ 5 – 6m nhằm đảm bảo việc điều hòa nhiệt độ, độ ẩm và không khí. Cả thảy các lầu đều có chỗ trống thông nhau để chim yến thông thả bay lượn. Căn phòng có diện tích tối thiểu là 4m x 4m, cao 3 – 4m, có cửa (20 x 20cm) thông nhau giữa các phòng ở. + Độ bền của tường nhà: Tường nhà, trại nuôi chim yến được đúc bằng xi măng, vôi, cát trộn với tỉ lệ 1:2:3 có độ lớn từ 20 – 25cm. + Hình dạng: Tùy vào vị trí mà kỹ thuật xây dựng nhà yến, trại yến thường là có hình dáng như khối chữ nhật hoặc khối ống. Mái và nóc lợp bằng ngói đúc và cũng có thể là tôn lạnh có màu xanh lá để giúp chim yến trú mưa. + Cửa ra vào: Đối với con người chỉ cần xây 1 cửa duy nhất, còn cửa cho chim thì có kích cỡ 30 x 20cm tối thiểu hoặc 45 x 30cm (tối đa), bảo đảm không gây khó khăn gì khi chim yến bay ra vào. Phương hướng xây cửa cho chim hoàn toàn tùy thuộc vào hướng gió và đường chim lượn. + Nền nhà, trại nuôi chim yến không cần thiết lót gạch nhưng cấp thiết phải cần có một vài chậu, bễ nước thoát mát nhằm để điều hòa không khí và độ ẩm. + Lắp ráp thêm nhiều xà gỗ trên mái nhà để mở mang diện tích làm tổ chim yến, nơi bám lại cho chim yến. Miễng gỗ có độ rộng từ 15 – 20cm và bề dày 1,5 – 2cm. Tốt nhất là sử dụng loại gỗ không mùi vì chim yến không thích nơi sinh sống có mùi lạ. + Dùng vôi màu trắng để quét mặt bên ngoài tường căn nhà, trại chim yến tạo nên cảm nhận nhẹ nhàng, thoải mái và rất khó phai. Mặt phía trong nhà không quét vôi nhưng có thể được tô trát tường. + Nhiệt đô từ 27 – 29 độ C, độ ẩm từ 75 – 90% + Xung quanh từng căn nhà, trại nuôi yến cần phải làm 1 mương nước nhỏ và tường rào bảo vệ. + Phải hoàn thiện quá trình xây dựng nhà yến, trại nuôi yến trước 2 tháng mùa sinh sôi để phải mùi xi măng, vôi. * Dùng công cụ bổ trợ trong kỹ thuật xây dựng nhà nuôi yến, trại yến - Máy phun nước chuyên dụng cho nhà nuôi yến – trại yến PUW – 2300 nhằm ngăn chặn nấm móc, duy trì sự ổn định độ ẩm (75 – 90%) - Ẩm kế - nhiệt kế theo dõi ẩm độ và nhiệt độ trong nhà yến – trại nuôi yến - Máy đo ánh sáng - Đầu đĩa phát thanh âm thu hút bầy, đàn chim. - Dung dịch mùi hương tác động yến bay về nhà yến, trại ở - Tố yến giả nhằm tác động chim làm tổ - Ván gỗ chọn loại gỗ xốp, mềm, rỗ mặt nhưng bảo đảm độ dẻo dai để móng của chim yến bám lại và dễ dính nước bọt của chim. - Bột rãi trên sàn nhà tạo hương vị quen với bày chim - Thuốc diệt chuột bảo đảm sự an toàn cho chim yến. * Phân bố ánh sáng Ánh sáng được dùng lúc ban ngày. Bởi vì lúc sinh sản - ấp trứng – săn sóc cho tới lúc chim nhỏ lượn được, chim yến không thích ánh sáng nhưng cũng không muốn tối nên phải đảm bảo độ phân phối ánh sáng cho phù hợp. Rất đặc biệt, chim yến không muốn để không ai nhìn thấy tổ yến. - Độ sáng trong mái nhà, trại yến đạt tiêu chuẩn: +Ánh sáng 0.02 lu với chim yến mới lớn lên thuần chủng làm tổ yến + Ánh sáng từ 0.02 – 0.10 lux với tổ yến mới ấp + Độ sáng 0.00 – 0.10 lux đối với việc yến đàn + Độ sáng 0.06 lux đối với yến biệt lập * Bảo vệ chim yến tránh được những động vật gây hại - Xua đuổi các loại chim ăn thịt như quạ, đại bàn, cú mèo,… tránh ra căn nhà và trại yến hoặc có thể tiêu diệt chúng - Chim yếncực kỳ sợ mọt…., do thế phải tìm kiếm các cách diệt kiến.. để chúng không có khả năng xuất hiện ở cửa chính, tường nhà, mái nhà chim yến, ống thông gió,… - Tuyệt nhiên không cho mèo, bồ câu, thằn lằn xuất hiện quanh khu vực nhà yến, trại nuôi yến dưới mọi hình thức - Không cho trồng cây râu quả quanh nhà, trại yến để chim dơi không có khả năng đánh động, ăn trứng – chim yến non, đặc biệt là chú ý vào mùa khô. - Sử dụng thuốc diệt côn trùng diệt mọt, rệp và kiến để chúng nó không xuất hiện ở nhà, trại nuôi yến. Cho đến lúc rệp, dán làm tổ trong tổ yến thì chim yến sẽ bay đi. - Tuyết đối không cho nhện kéo mạng nhện đầy cửa yến vào ra và vị trí yến làm tổ * Xây dựng hệ thống bảo đảm nhà yến, trại yến. - Xây dựng hàng rào, tường nhà bảo đảm xung quanh trại, nhà nuôi yến - Cửa ra vào dùng cho người ở nhà, trại nuôi yến phải an toàn, bền chắc. - Cửa ra vào dành cho yến phải có kích thước hợp lý, không quá nhỏ nhưng không quá rộng. - Nóc nhà, mái nhà, trại yến bảo đảm lợp khín chắc chắn. Nó là kỹ thuật nuôi yến mà cho dù ai muốn nuôi và kinh doanh tổ yến phải hiểu rõ để đảm bảo sự thành công cũng như dảm bảo giá trị dinh dưỡng tốt của tổ yến.
