Bộ GTVT lên tiếng về các dự án BOT Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường vừa có cuộc trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ về căn hộ dịch vụ gần sân bay những vấn đề xoay quanh các dự án BOT đang gây bức xúc trong dư luận. Bộ GTVT lên tiếng về các dự án BOT Về giá trị xây lắp, giữa dự án BOT và dự án dùng ngân sách Nhà nước không khác nhau, đều là đơn giá định mức của Nhà nước và trên cơ sở thiết kế kỹ thuật tính ra giá trị xây lắp. Ảnh minh họa Kiểm toán Nhà nước cho biết, nhiều dự án trong số 27 dự án BOT kiểm toán phải giảm 5-7 năm thu phí, có ý kiến cho rằng, xảy ra việc này là do Bộ GTVT không đưa ra được chính xác tổng mức đầu tư ban đầu của các dự án. Thứ trưởng đánh giá thế nào về ý kiến này? Tôi xin nói rõ về tổng mức đầu tư một dự án BOT như sau: Để xác định một dự án đầu tư, Bộ GTVT giao cho các ban quản lý dự án đề xuất các dự án đầu tư, đưa ra phương án tổng thể và khái toán. Trong đó, mức khái toán gồm giá trị xây lắp, giá trị dự phòng trượt giá và lãi suất đưa vào trong quá trình vay vốn đầu tư dự án. Về giá trị xây lắp, tôi khẳng định, giữa dự án BOT và dự án dùng ngân sách Nhà nước không khác nhau, đều là đơn giá định mức của Nhà nước và trên cơ sở thiết kế kỹ thuật tính ra giá trị xây lắp. Giá trị dự phòng gồm dự phòng trượt giá về khối lượng (có thể xảy ra) và dự phòng trượt giá vật liệu. Theo quy định của Bộ Tài chính, tại thời điểm làm các dự án đó thì trượt giá dự phòng về vật liệu từ 6-8%/năm, giá trị dự phòng xây lắp khoảng 5%/năm. Về lãi suất sẽ được tính trong quãng đời dự án bao nhiêu năm, tổng số tiền vay tín dụng bao nhiêu năm thì cấu thành vào gía dự án đó, con số đó vào khoảng 15-20%. Vì vậy, tổng mức khái toán ban đầu của các dự án BOT tương đối cao. Tuy nhiên căn hộ dịch vụ gần sân bay , trong quá trình thưc hiện dự án, Bộ GTVT không căn cứ vào tổng mức dự toán đó để đưa ra mức thu phí, vì đây chỉ là số liệu ban đầu. Số liệu Bộ GTVT quan tâm là “giá trị quyết toán”. Đây là giá trị đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền rà soát lại giá định mức và loại bỏ các yếu tố dự phòng, đó mới là giá trị cuối cùng tính ra mức thu phí hoàn vốn cho dự án đó. Hiện Bộ GTVT đã quyết toán xong được 70% các dự án. Ngoài ra, hợp đồng BOT còn quy định căn cứ vào lưu lượng xe thay đổi để tiếp tục điều chỉnh thời gian thu phí hoàn vốn. Cụ thể, nếu lưu lượng xe tăng lên trên 5% thì điều chỉnh giảm số năm xuống và ngược lại, nhằm bảo đảm phương án tài chính cho chủ đầu tư. Như vậy, sau khi rà soát, đại đa số các dự án vừa qua đều phải giảm xuống, chỉ một số dự án tăng thêm vài năm. Bộ GTVT lên tiếng về các dự án BOT Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường Chỉ định thầu là bất khả kháng Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Dương Quốc Anh đặt vấn đề: “Trong số 27 dự án được kiểm toán thì hầu hết là chỉ định thầu. Có gấp rút đến mức đó không? Dự án lớn như vậy sao không đấu thầu cho công khai, minh bạch?”. Vậy việc chỉ định thầu là có hay không, thưa Thứ trưởng? Việc lựa chọn nhà đầu tư, trước đây Bộ GTVT thực hiện theo Nghị định số 108/2006/NĐ-CP, sau đến Nghị định 78/2007/NĐ-CP và hiện nay là theo Nghị định 15/2015/NĐ-CP. Trước đây, theo Nghị định 78, việc lựa chọn nhà đầu tư căn cứ vào đề xuất của nhà đầu tư, vì bối cảnh lúc đó chúng ta rất thiết tha đầu tư BOT nhưng hầu như không có nhà đầu tư nào ngỏ ý muốn tham gia. Nghị định 78 cho phép nhà đầu tư đề xuất dự án và sau đó cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (Bộ GTVT hoặc Tổng cục Đường bộ) sẽ căn cứ vào đề xuất đó, xem xét năng lực của nhà đầu tư và dự án không có sự tranh chấp thì sẽ giao cho nhà đầu tư đó thực hiện. Sang đến Nghị định 108 cho phép công bố danh mục dự án và kêu gọi các nhà đầu tư. Theo quy định, nếu 1 dự án có 2 nhà đầu tư trở lên thì đấu thầu. Giai đoạn 2013-2015, Bộ GTVT đã đăng tải trên 40 dự án BOT và kêu gọi nhà đầu tư. Tuy nhiên, số lượng nhà đầu tư đăng ký ít hơn số lượng dự án, dẫn đến việc Bộ GTVT không có sự lựa chọn đấu thầu, mà chỉ có 1 nhà thầu, cũng tương đương chỉ định thầu. Với hoàn cảnh trên, Bộ GTVT không có sự lựa chọn, mà chỉ đánh giá nhà đầu tư đó có đủ năng lực để làm dự án BOT không, dựa trên năng lực thi công (ngành nghề kinh doanh), năng lực tài chính (bảo đảm có 10-15% vốn chủ sở hữu và ít nhất 1 ngân hàng đồng ý cấp vốn) thì Bộ sẽ cho thực hiện dự án. Trong quá trình thực hiện dự án thuê căn hộ gần sân bay , nếu nhà đầu tư không đáp ứng được yêu cầu thì Bộ GTVT sẽ dừng dự án và thay đổi nhà đầu tư, như đã từng làm với dự án Phước Tượng-Phú Gia. Thực tế, trong quá trình thẩm định cũng rất nhiều nhà đầu tư bị loại chứ không phải nhà đầu tư nào cũng làm được, kể cả những nhà đầu tư đã từng làm rồi. Bộ GTVT lên tiếng về các dự án BOT Bộ GTVT cho rằng, việc lấy ý kiến cộng đồng là một trong số những yêu cầu để Bộ quyết định có đầu tư BOT hay không. Ảnh minh họa Như ông đã nói, việc chỉ định thầu của Bộ GTVT là trong hoàn cảnh bất khả kháng. Vậy, nếu như chỉ có duy nhất 1 nhà đầu tư làm dự án thì giá thành có bị đội lên không? Có trường hợp báo khống giá để thu lợi không? _________________________
